Ας δούμε κατ’ αρχήν τι είναι η μίμηση του Χριστού. Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, στο έργο του «Η σημασία της ονομασίας Χριστιανός», λέγει ότι «ο Χριστιανισμός είναι μίμηση της θεϊκής φύσεως». Και εξηγεί: «Αν αναλογισθή κανείς την αρχική κατάσταση του ανθρώπου, θα διαπιστώση διδασκόμενος από την Γραφή ότι, ο ορισμός που δώσαμε δεν βρίσκεται πέρα από τα ανθρώπινα μέτρα. Διότι από το ένα μέρος, ο άνθρωπος πλάστηκε αρχικά όμοιος με τον Θεό Και από το άλλο μέρος η υπόσχεση του Χριστιανισμού είναι να επαναφέρη τον άνθρωπο σ’ αυτήν την αρχαία μακαριότητα» (ΕΠΕ 8, 360 Πρβλ. Γένεσις 1, 27).
Ο όσιος Ιωάννης της Κλίμακος θεωρεί ως απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε Χριστιανό την μίμηση του Χριστού. Γράφει: «Χριστιανός είναι εκείνος που μιμείται τον Χριστό όσο είναι ανθρωπίνως δυνατόν, και πιστεύει ορθά και αλάνθαστα στην Αγία Τριάδα με τα λόγια, με τα έργα και με την σκέψη» (Κλίμαξ, σελ. 39). Η έκφραση της ορθής πίστεως στην Αγία Τριάδα με τα λόγια, με τα έργα και με την σκέψη προϋποθέτει την τήρηση των εντολών του Χριστού. Και αυτές μας οδηγούν στην μίμηση της ζωής του Χριστού.
Η μίμηση του Χριστού δεν είναι μία απλή εξωτερική ταύτιση των πράξεών μας με τις πράξεις Του, αλλά η αγιοπνευματική βίωση των γεγονότων της ζωής Του. Ο Χριστός μας κάλεσε να βιώσουμε αυτή την αγιοπνευματική εμπειρία όταν, αφού ένιψε τα πόδια των μαθητών στο Μυστικό Δείπνο, είπε: Υπόδειγμα δέδωκα υμίν, ίνα καθώς εγώ εποίησα υμίν και υμείς ποιήτε. Στην βίωση της εμπειρίας αυτής μας καλεί και ο απόστολος Πέτρος: Χριστός έπαθεν υπερ ημών, υμίν υπολιμπάνων υπογραμμόν ίνα επακολουθήσητε τοις ίχνεσιν αυτού (Ιωάννης 13, 15 Α’ Πέτρου 2, 21).
Οι Άγιοι Πατέρες συνδέουν τα γεγονότα της ζωής του Κυρίου με τις πνευματικές καταστάσεις που οφείλει να περάσει ο χριστιανός εφ’ όσον επιθυμεί να φθάση εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού. Λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγο: «Βάδισε άμεμπτα από όλες τις ηλικίες και τις πράξεις του Χριστού, ως μαθητής του Χριστού Φρόντισε να γευθής χολή, πιές ξίδι, ζήτησε εμπτυσμούς, δέξου κτυπήματα και κολαφισμούς, στεφανώσου με τα αγκάθια του δύσκολου δρόμου του Θεού, ενδύσου το κόκκινο ένδυμα Τέλος, σταυρώσου μαζί με τον Χριστό, νεκρώσου μαζί Του, κατέβα πρόθυμα στον Τάφο μαζί Του, για να αναστηθής μαζί Του, για να δοξασθής και να βασιλεύσης μαζί Του» (Εφεσίους 4, 13 ΕΠΕ 5, 68-70).
Όλοι οι χριστιανοί οφείλουμε να είμαστε μιμητές της ζωής του Χριστού. Οφείλουμε να διαβούμε όλα τα στάδια της ζωής του Χριστού, σαν συγκεκριμένους σταθμούς της πνευματικής μας πορείας. «Καθένας που βαπτίστηκε στο όνομα του Χριστού, οφείλει να περάση από όλα τα στάδια της ζωής του Χριστού. Με το άγιο Βάπτισμα έλαβε δυνάμει αυτά τα στάδια, και με την εργασία των εντολών μπορεί να τα βρη και να τα γνωρίση. Στην σύλληψη του Χριστού (που έγινε με την επέλευση του Αγίου Πνεύματος κατά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου), αντιστοιχεί ο αρραβώνας του Αγίου Πνεύματος. Στην γέννησή Του αντιστοιχεί η ενέργεια της αγαλλιάσεως. Στην βάπτιση Του, η καθαρτική δύναμη του πυρός του Αγίου Πνεύματος. Στην Μεταμόρφωση, η θεωρία του θείου Φωτός. Στην Σταύρωση, η νέκρωση του πιστού σε σχέση με όλα. Στην Ταφή, η κατοχή μέσα στην καρδιά του θείου έρωτος. Στην Ανάσταση, η ζωοποιός έγερση της ψυχής. Στην Ανάληψη, η έκσταση προς τον Θεόν και η αρπαγή του νου. Όποιος δεν πέρασε αυτά τα στάδια της ζωής του Χριστού και δεν τα αισθάνεται, είναι ακόμη νήπιος έστω και αν θεωρήται από όλους σεβάσμιος (στην ηλικία) και έμπειρος» (ʼγιος Γρηγόριος Σιναΐτης, ΦΜ 4, 212).
Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Ας φαίνεται από παντού μέσα μας ο Χριστός. Και πως θα φαίνεται; Εάν κάμνης τα δικά Του έργα. Τι έκαμε ο Χριστός; «Ο υιός του ανθρώπου», λέγει, «δεν έχει που να γείρη το κεφάλι Του». Αυτό και συ προσπάθησε να μιμηθής. Έπρεπε να φάη και χρησιμοποιούσε κριθαρένια ψωμιά Έπρεπε να ταξιδεύση και πουθενά άλογα και υποζύγια? περπατούσε τόσο ώστε και να κουρασθή Και αφού μάθης όλα όσα έγιναν στον Σταυρό προσπάθησε να τα μιμηθής» (ΕΠΕ 17, 544-6 Λουκάς 9, 58).
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς γράφει: «Ότι έγινε ο Κύριος, για μας έγινε, και όποιον βίο έζησε, για μας τον έζησε, υποδεικνύοντας μας τον δρόμο που επαναφέρει στην αληθινή ζωή Για τις δικές μας αμαρτίες ωδηγήθηκε στον θάνατο και για μας αναστήθηκε και αναλήφθηκε, προετοιμάζοντας σε μας την αιώνια ανάσταση και ανάληψη. Διότι όλοι οι κληρονόμοι της αληθινής ζωής μιμούνται, κατά το δυνατόν, την πολιτεία της επί γης θείας Οικονομίας Του» (ΕΠΕ 10, 26).
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Η εν Χριστώ ζωή», Ιερομονάχου Γρηγορίου, Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, Άγιον Όρος, 2003