Έτσι κάνει ο Θεός. Χαρίζεται καθ όσον εφικτόν, καθ όσον μπορούμε, καθ όσον μπορούμε, καθ όσον χωρούμε, στην ουσία καθ όσον του ανοίγομε εμείς χώρο, και καθ όσον ο ίδιος γνωρίζει και καταλαβαίνει. Δηλαδή, χαρίζεται ανάλογα με το δικό μας συμφέρον, διότι κατά κανόνα ισχύει το «ούκ οίδατε τι αιτείσθε» (Ματθ. 20, 22. Μαρκ. 10, 38), δεν γνωρίζομε τι ζητάμε από τον Θεόν, γι αυτό και δεν λαμβάνομε. Αν ζητούσαμε τα εφικτά, αυτά που μπορούμε να φθάσουμε εμείς, τότε ο Θεός θα μας τα έδινε αμέσως ή αργότερα, «εν η αν ημέρα ακουσώμεθα αυτού» (Βλ. Αριθ, 30, 6? Ψαλμ. 19, 10).
Σε αυτό δεν μας εμποδίζει καθόλου ο χαρακτήρας μας, διότι δεν τον πλάσαμε εμείς. Εμείς ίσως να δουλέψαμε πάνω του και να τον αλλοιώσαμε, να τον αχρειώσαμε, ή πιθανόν να τον ενισχύσαμε. Η λέξις χαρακτήρας σημαίνει σφραγίδα, χάραγμα από το ρήμα χαράσσω. Ο χαρακτήρας μας είναι ένα σφράγισμα, ένα δούλεμα, ένα κατασκεύασμα του Θεού. Με τον χαρακτήρα που έχει ο καθένας μας, μπορεί να φθάση στον ουρανό.
Συχνά λέμε: Ο χαρακτήρας μου αυτός είναι, δεν με διευκολύνει, ούτε μπορώ να τον αλλάξω. Τι να κάνω; Έτσι όμως ενοχοποιούμε τον Θεόν
Εμείς όμως προβάλλομε ως δικαιολογία τον χαρακτήρα μας για να διαβάλωμε τον Θεό, την Εκκλησία, το Σχήμα που φοράμε, για να καταργούμε την δόξα του Χριστού και να δίνωμε την χείριστη εικόνα στους άλλους. Συχνά λέμε: Ο χαρακτήρας μου αυτός είναι, δεν με διευκολύνει, ούτε μπορώ να τον αλλάξω. Τι να κάνω; Έτσι όμως ενοχοποιούμε τον Θεόν? μπορεί μάλιστα να φθάσωμε και στο σημείο να πούμε ότι δεν υπάρχει Θεός για μένα. Αλλά στην πραγματικότητα ο Θεός μου έδωσε το μόνο σφράγισμα που είναι για μένα, ότι ακριβώς χρειάζεται η ψυχή μου για να φθάση στα ουράνια μυστήρια, για οποία με έχει καλέσει.
Καθ όσον εφικτόν. Σημασία για την χώρησι της γνώσεως του Θεού έχουν ακόμη και οι περιστάσεις: το διακόνημα, ο τόπος, το πώς προσεύχομαι. Άλλοιώς μου καθίσταται εφικτός ο Θεός όταν λέγω την ευχή καθιστός στο σκαμνάκι, αλλοιώς όρθιος, αλλοιώς όταν βγω στην φύσι και πω ρομαντικώς το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με, τον αμαρτωλό». Η φράσις λοιπόν, καθ όσον εφικτόν, σημαίνει το πώς δουλεύουμε εμείς, τι δίνομε εμείς στον Θεόν, πως ιστάμεθα εμείς ενώπιόν Του. Βεβαίως, πολλές περιστάσεις είναι αντικειμενικές, χωρίς να μπορούμε εμείς να τις μεταβάλωμε. Εν πολλοίς όμως μπορούν να ορίζωνται και από εμάς, διότι εμείς δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για τις συνθήκες της ζωής μας.
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Λόγος περί νήψεως, ερμηνεία στον ʼγιο Ησύχιο», Αρχ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου, Ίνδικτος, 2007