Όταν έχετε λύπη, να ψάλλετε με ήρεμη φωνή κατανυκτικά τροπάρια στην Παναγία μας, π.χ. «Πάντων προστατεύεις αγαθή…». Αυτά βοηθούν πολύ η λύπη να γίνη κατάνυξη.
Όταν κάποιος μάθη να προσεύχεται, και να θέλη να βάλη κακό λογισμό, δεν μπαίνει.
Οι Άγιοι βλέπουν από μακρυά τον πειρασμό και πριν πλησιάση τον πολεμούν με την προσευχή, ενώ εμάς πρώτα μας κάνει άνω-κάτω ο πειρασμός και μετά παίρνουμε μπρος για αγώνα.
Εάν ένα πάθος μας πολεμά συνέχεια και δεν φεύγη με τον αγώνα μας, τότε υπάρχει μέσα μας εγωϊσμός ή κατάκριση.
Μπορεί να πλανεθή κάποιος, όταν πιστεύη στον λογισμό του.
Όταν κάποιος εορτάζη, να του ευχώμαστε: «Χρονιά πολλά και ευλογημένα ευάρεστα στον Θεό».
Να προσεύχεστε πριν να αγιογραφήσετε. Τα χρώματα να τα διαλύετε καλά, στο πρόσωπο του Αγίου, να μην υπάρχουν σκουπιδάκια. Το άσπρο τελευταίο φώτισμα να μην το βάζετε αμέσως, αλλά την άλλη μέρα. Όταν κάνετε αρκετή δουλειά στην εικόνα, να σηκώνεστε να κάνετε μια βόλτα και μετά να γυρίζετε να δήτε την εικόνα· έτσι θα βρήτε τα λάθη σας. Να αγιογραφήτε με ευλάβεια και προσοχή. Η εικόνα, ας πούμε, είναι η φωτογραφία του Αγίου. Θα θέλατε να σας δώσουν εσάς μια φωτογραφία σας και να σας έχουν παραμορφωμένους; Να αγιογραφήτε με τέτοιο τρόπο, σαν να θέλετε να την κάνετε δώρο στον εικονιζόμενο Άγιο.
Καλόν είναι να κάνουμε μια προεργασία πριν αρχίσουμε την προσευχή, δηλαδή να σκεπτώμεθα πόσοι άνθρωποι κινδυνεύουν, πόσοι άρρωστοι πονούν, πόσοι είναι υπό ζυγό σκλαβιάς, πόσοι στην Αλβανία ζουν φυλακισμένοι σε φυλακή ένα επί ένα. Πρέπει τον πόνο του άλλου να τον κάνωμε πόνο μας· τότε μαλακώνει η καρδιά και προσεύχεται πιο ζεστά.
Δεν χρησιμοποιώ μπαστούνι, γιατί αδυνατίζει τα πόδια.
Αν κανείς αναγνωρίση μόνο το σφάλμα του, έχει μισή προκοπή. Μεγάλο καλό είναι, όταν αναγνωρίση κανείς την αδυναμία του και να προσπαθή να διορθωθή. Αυτός είναι ο καλύτερος από εκείνον που κάνει πολύ αγώνα, δεν αναγνωρίζει όμως τις αδυναμίες του.
Οι λογισμοί φανερώνουν την πνευματική κατάσταση κάποιου και την πρόοδο που έχει στα πνευματικά. Στην πνευματική ζωή, το πάν είναι ο αγαθός λογισμός.
Ερωτηθείς ο Γέροντας από έναν προσκυνητή πως πρέπει να πορεύεται ο Χριστιανός για να έχη βάσιμες ελπίδες σωτηρίας, απάντησε: «Κοιτάξτε. Να, επισκεφτήκατε εμένα, με είδατε λίγο βρώμικο, ατημέλητο, πρέπει να σκεφτήτε βάζοντας καλό λογισμό, ότι ο Γέροντας διαβάζει και προσεύχεται και δεν έχει χρόνο για καλλωπισμούς και πολλές καθαριότητες. Θα πάτε πιο κάτω σε άλλον ασκητή και θα τον δήτε πιο περιποιημένο· να πητε, να, ο Γέροντας και τα πνευματικά κάνει, αλλά προλαβαίνει και να καθαρίση. Έτσι για όλα να έχετε καλούς λογισμούς και δεν είστε μακρυά από την σωτηρία».
Δεν πρέπει να λέμε ότι θέλομε να αγαπήσωμε τον Χριστό, αλλά να μην τον στενοχωρούμε. Το να ζητούμε στην προσευχή μας να αγαπήσωμε τον Χριστό είναι σαν αυθάδεια. (Εν. πριν να νικήσωμε τα πάθη μας).
Δεν συγκρατούμε αυτά που διαβάζουμε, γιατί δεν συμμετέχει η καρδιά μας, γι’ αυτό και τα ξεχνούμε εύκολα· δεν έχει πονέσει ακόμη η καρδιά μας. Δηλαδή, αν δεν πονέση η καρδιά μας για ένα πράγμα, δεν τον ενθυμούμαστε.
Την απλότητα την αποκτά κανείς, όταν δικαιολογή τους άλλους και δεν τους κρίνη.
Πως για ένα θέμα θα γνωρίζωμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού; Θα κάνουμε προσευχή και μετά θα ρωτάμε τους πατέρες μας.
Απόσπασμα από το βιβλίο: Ό Όσιος Παΐσιος (Μαρτυρίες-Περιστατικά-Διδαχές), Ενωμένη Ρωμηοσύνη, Ορθόδοξο Βίωμα 3, Θεσσαλονίκη 2016, σελ. 227 – 229