«Ἀνῃρέθης, ἀλλ’ οὐ διῃρέθης, Λόγε, ἧς μετέσχες σαρκός·
εἰ γάρ καί λέλυταί σου ὁ ναός ἐν τῷ καιρῷ τοῦ πάθους…»
Παιδιά μου ἀγαπητά,
Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, τό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, βρίσκεται στόν Γολγοθᾶ. Σταυρωμένος ἀπό τόν ἄνθρωπο Ἐκεῖνος πού ἦλθε στή γῆ γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο. Ἦλθε στόν κόσμο νά κηρύξει τήν ἀγάπη, καί ἀντιμετωπίζει τό μῖσος τοῦ κόσμου. Θανατώνεται ἀπό τούς ἀνθρώπους Ἐκεῖνος πού ἦλθε νά τούς δώσει ζωή. Ὁ πιθανός χαρακτηρισμός ἀπό ἕνα ἀνεξάρτητο παρατηρητή θά ἦταν «ντροπή» γιά τοῦτο τό κατάντημα τοῦ ἀνθρώπου, γιά τήν ἀχαριστία ἔναντι τοῦ Εὐεργέτη.
Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς εἶχε προετοιμάσει μέ πολλές ἀναφορές, ἰδίως μέ τήν Παραβολή τοῦ «Κληρονόμου τοῦ Ἀμπελῶνος» (Λκ. 20, 9 ἑξῆς), τόν Ὁποῖο φόνευσαν οἱ ἀγνώμονες γεωργοί. Καί τώρα μπροστά μας καί πάλι τό Μυστήριο τοῦ Σταυροῦ. «Σήμερον κρεμᾶται ἐπί ξύλου ὁ ἐν ὕδασι τήν γῆν κρεμάσας». Ἐκεῖνος πού ἔπλασε τόν ἄνθρωπο, προκειμένου νά τόν καταστήσει συμμέτοχο τῆς χαρᾶς τῆς Βασιλείας καί σύνθρονο στή δόξα τῆς Αἰωνιότητας, ἤδη δέχεται ἐμπτυσμούς καί κολαφισμούς καί εἰρωνεία καί, κρεμασμένος πάνω στόν Σταυρό, παρακολουθεῖ τά πλάσματα πού «ἐκίνησαν τήν πτέρνα κατά τοῦ Εὐεργέτου».
Ἄν ὁ Χριστός ἦταν μόνο ἄνθρωπος, ὁ θάνατός Του δέ θά ἦταν τίποτε περισσότερο ἀπό τό τέλος ἑνός ἥρωα, πού θυσιάστηκε γιά τήν πατρίδα του ἤ γιά ἕνα ἰδανικό. Εἶναι ὅμως Θεός καί Ἄνθρωπος, ἕνα Μυστήριο γιά τόν ἀνθρώπινο νοῦ, ἀλλά καί μιά σωτήρια πραγματικότητα∙ «μία ἦν ὑπόστασις τῆς Θεότητος καί τῆς σαρκός σου». Ὁ Μονογενής Υἱός καί Θεός γίνεται καί τέλειος Ἄνθρωπος, «νά ἀναβιβάσει εἰς ὕψος τό ἀνθρώπινον». Μέ αὐτό τό δεδομένο πάσχει κατά σάρκα∙ ἡ ὑλική Του φύση ὑποφέρει, πάσχει καί νεκρώνεται, ἀλλά δέ διαιρεῖται ἡ Θεανθρώπινη ὑπόσταση.
Μόνο ἑνωμένη ἡ Θεία φύση μέ τήν ἀνθρώπινη μπορεῖ νά μᾶς σώσει καί νά μᾶς ὁδηγήσει στόν Παράδεισο. Γι’ αὐτό ὑμνοῦμε τά Πάθη Του∙ γιατί μέ αὐτά ἀρχίζει ἡ ἐπιστροφή μας στόν κόλπο τοῦ Ἀβραάμ. Ἀπό τόν Πάσχοντα Κύριο ἀρχίζουν οἱ ἔμπονες διδαχές. Εἶναι ἡ Προσευχή στόν Πατέρα, εἶναι ἡ συγγνώμη στούς σταυρωτές, εἶναι ἡ ἐλπίδα ἀπό τό αἷμα πού ἤδη ῥέει καί ποτίζει τή γῆ. Ὀδυνηρός ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ πάνω στό Σταυρό∙ ὀδυνηρότερη ὅμως ἡ ἀνθρώπινη ἁμαρτία.
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
Ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης διδάσκει πώς ὅσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ προσφορά τῆς ἀγάπης, τόσο μεγαλύτερος εἶναι ὁ πόνος ἐκείνου πού τήν προσφέρει. Καί ὁ Χριστός πάνω στόν Σταυρό λυπᾶται περισσότερο γιά τήν ἔκπτωση τοῦ ἀνθρώπου. Τά πάθη τοῦ Κυρίου ἦταν τόσο μεγάλα, φοβερά καί ὀδυνηρά, ὥστε νά ταραχθεῖ ἡ ὑλική δημιουργία. Τό Εὐαγγέλιο μᾶς πληροφορεῖ ὅτι «τό καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο…, ἡ γῆ ἐσείσθη καί αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν…» (Μτθ. 27,51). Ἦταν τέτοια ἡ κοσμοχαλασιά, ὥστε ὁ ἅγιος Διονύσιος Ἀρεοπαγίτης, ὁ μετέπειτα Ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν, ἀναφώνησε: «εἰ Θεός πάσχει ἤ τό πᾶν ἀπόλλυται»! Συγκλονίζεται ἡ κτίση, σκοτεινιάζει ὁ ἥλιος καί ὁ Ρωμαῖος ἀξιωματικός μέ τήν ὁμάδα του ὁμολογοῦν ἔντρομοι τή θεότητά Του (Μτθ. 27, 54). Ὡστόσο τούτη ἡ θανή εἶχε μιά ἀποστολή∙ ἐπρόκειτο νά εἶναι «λύτρον ὑπέρ τοῦ κόσμου». Μόλις πρίν τρία χρόνια ὁ Τίμιος Πρόδρομος εἶχε δείξει τόν Ἰησοῦν ὡς τόν «Ἀμνόν τοῦ Θεοῦ, τόν αἴροντα τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰω. 1, 29), τονίζοντας ὅτι ἡ θυσία Του σκόπευε νά ἐξαλείψει τήν ἀνθρώπινη ἁμαρτία.
Ὁ ληστής μετανόησε πάνω στόν Σταυρό κι ἔγινε πρῶτος πολίτης τῆς Βασιλείας. Ἀτενίζοντας καί μεῖς τόν Κύριο καθηλωμένο στό Τρισμακάριστο Ξύλο, ἄς Τοῦ ζητήσουμε συγγνώμη γιά τίς πράξεις, τίς παραλείψεις, τίς μικρές ἤ μεγάλες ἀδικίες μας, πού καθημερινά τόν σταυρώνουν. Ἄς ὁμολογήσουμε ὅπως ὁ ἑκατόνταρχος, ἄς μετανοήσουμε ὅπως ὁ ληστής, καί ἀνακαινισμένοι πλέον ἄς ἀναμένουμε τή χαραυγή τῆς Ἀναστάσεως.
Καλή Ἀνάσταση!
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+Ὁ Νικάιας Ἀλέξιος