Αδελφέ, κανείς δεν μπορεί να νικήσει τα πάθη, παρά μόνο με αρετές αισθητές, δηλαδή σωματικές και ορατές. Παρόμοια, δεν μπορεί αλλιώς να νικήσει την περιπλάνηση του νου, παρά μόνο με την απασχόληση της πνευματικής γνώσεως ή κάποιας θεάρεστης φροντίδας. Γιατί ο νους μας είναι ανάλαφρος και αν δεν δεθεί σε κάποιον διαλογισμό, δεν παύει να περιπλανιέται. Αν δηλαδή δεν νικήσει πρώτα τους εχθρούς, πως θα έχει ειρήνη; Και αν η ειρήνη δεν βασιλεύει μέσα του, πως μπορεί να βρει και να δει τα τόσα έχει μέσα της η ειρήνη; Γιατί τα πάθη σκεπάζουν τις κρυφές αρετές της ψυχής, και αν αυτά δεν πέσουν προηγουμένως με τις φανερές αρετές, δεν φαίνονται όσα κρύβονται πίσω από αυτά· όπως δεν μπορεί κάποιος που είναι έξω από το τείχος να συναναστρέφεται με τους μέσα. Κανένας δεν βλέπει τον ήλιο μέσα στο μαύρο σύννεφο, ούτε τις αρετές της ψυχής, όσο τον σκεπάζει ακόμη η ομίχλη των παθών.
Αν δηλαδή δεν νικήσει πρώτα τους εχθρούς, πως θα έχει ειρήνη; Και αν η ειρήνη δεν βασιλεύει μέσα του, πως μπορεί να βρει και να δει τα τόσα έχει μέσα της η ειρήνη;
Προσευχήσου στον Θεό να σου δώσει να αισθανθείς την πνευματική επιθυμία και λαχτάρα. Και όταν θα σου έρθει αυτή η αίσθηση, τότε θα φύγεις αληθινά από τον κόσμο και ο κόσμος –η προσκόλληση δηλαδή στα υλικά- θα φύγει από εσένα. Πλην όμως ο σοφός Κύριος θέλησε αυτόν τον άρτο με ιδρώτα να τον βρίσκουν όσοι τον ζητούν· και τούτο για το συμφέρον μας, για να μη φάμε δηλαδή πρόωρα από αυτόν και δεν μπορέσουμε να τον χωνέψουμε και πεθάνουμε.
Οι αρετές λοιπόν γεννιούνται η μία από την άλλη, και αν παραλείψεις να αποκτήσεις πρώτα τις μητέρες και βιαστείς να πάρεις τις θυγατέρες, αυτές θα τις βρεις οχιές στην ψυχή σου, αν δεν τις πετάξεις γρήγορα από επάνω σου.
Ευεργετινός – Υπόθεση ΜΑ’ (41) – Είναι επικίνδυνο για τους αγύμναστους να μένουν μόνοι τους, Περιβόλλι της Παναγίας, 2001, σελ. 407