Απρίλιος 2018 στο Λονδίνο. Η Αρσεναλ αντιμετωπίζει στον πρώτο ημιτελικό του Europa League την Ατλέτικο Μαδρίτης. Το παιχνίδι στο «Emirates» ξεκίνησε με τους χειρότερους οιωνούς για τους Ισπανούς, καθώς μόλις στο 10ο λεπτό έμειναν με δέκα παίκτες λόγω αποβολής με δεύτερη κίτρινη κάρτα του Σίμε Βρσάλικο.
Οι Αγγλοι πήραν τα ηνία του αγώνα και άσκησαν μεγάλη πίεση που στο 60ό λεπτό απέδωσε αφού σκόραραν με τον Αλεξάντρ Λακαζέτ. Η χαρά των φιλάθλων της όμως κράτησε μονάχα 21 λεπτά, αφού ο Γάλλος Αντουάν Γκριεζμάν σκόραρε διαμορφώνοντας το τελικό 1-1. Η Ατλέτικο Μαδρίτης κατάφερε μετά από αυτή την ισοπαλία να περάσει στον τελικό της διοργάνωσης και να κατακτήσει το Κύπελλο, ωστόσο τον παραπάνω αγώνα οι φίλαθλοι του ποδοσφαίρου τον θυμούνται και για έναν ακόμη λόγο. Για τον πανηγυρισμό του γκολ της ισοφάρισης από τον Γκριεζμάν που έκανε τον περίφημο «Take the L Dance», που σημαίνει «Take the Loss» – έναν από τους πλέον γνωστούς χορούς του ηλεκτρονικού παιχνιδιού «Fortnite». Πριν από λίγες ημέρες δημοσίευμα της «Bild» ανέφερε ότι ο πιο ακριβοπληρωμένος παίκτης της Αρσεναλ, ο Μεσούτ Οζίλ, που παίρνει 330.000 ευρώ την εβδομάδα (!), έχει πρόβλημα στη μέση και έχει να αγωνιστεί με τον αγγλικό σύλλογο τουλάχιστον έναν μήνα. Πανεπιστημιακοί μιλώντας στην «Bild» ανέφεραν ότι το πρόβλημα στη μέση του Οζίλ δεν μπορεί να θεραπευτεί γρήγορα γιατί αφιερώνει πάρα πολλές ώρες στο «Fortnite».
Παρότι το παιχνίδι απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 13 ετών και άνω, έχει καταφέρει να διεισδύσει και σε μικρότερες ηλικιακές ομάδες και κυρίως στα παιδιά από 7 έως και 12 ετών, αλλά και σε ενήλικες, οι οποίοι αφιερώνουν αρκετές ώρες της καθημερινότητάς τους μπροστά από μια οθόνη παίζοντας μανιωδώς.Το «Fortnite» είναι ένα παιχνίδι επιβίωσης με αρκετή δράση και περιλαμβάνει δύο είδη: το «Fortnite Save the World» και το «Fortnite Battle Royal». Στο πρώτο υπάρχουν τέσσερις παίκτες που πολεμάνε ζόμπι και άλλα τέρατα και προστατεύονται φτιάχνοντας οχυρά, ενώ στο δεύτερο οι 100 παίκτες που παίζουν πρέπει να πολεμήσουν μεταξύ τους και στο τέλος να μείνει μόνο ένας ζωντανός. Το «Fortnite Battle Royal» είναι ένας συνδυασμός του παιχνιδιού «Minecraft» (ο παίκτης φτιάχνει οχυρά και πόλεις) και της σειράς ταινιών «Hunger Games» (Αγώνες Πείνας), εκεί όπου 12 αγόρια και 12 κορίτσια ηλικίας 12-18 ετών είναι αναγκασμένα να αγωνιστούν μέχρι θανάτου έως ότου απομείνει ένας και μόνο νικητής. Στο «Fortnite Battle Royal» 100 παίκτες πέφτουν από ένα ιπτάμενο λεωφορείο σε ένα νησί και πρέπει να εξοντώσουν ο ένας τον άλλον μέχρι να μείνει μονάχα ένας ζωντανός που θα είναι και ο νικητής. Για να γίνει αυτό ψάχνουν για όπλα, φτιάχνουν οχυρώσεις. Ανάλογα με τον παίκτη, άλλος θα είναι επιθετικός, άλλος θα προτιμήσει τις συμμαχίες, ενώ άλλοι θα κρυφτούν και θα επιτεθούν αιφνιδιάζοντας τον αντίπαλο.
Τι γίνεται στην Ελλάδα
Ο μικρός Αλέξανδρος της Δ’ Δημοτικού σε σχολείο της Ηλείας, παρόλο που δεν παίζει στο τάμπλετ του το «Fortnite», ζητά επίμονα από τη μητέρα του να του αγοράσει την καινούρια κονσόλα που υποστηρίζει το εν λόγω παιχνίδι. Αν και δεν το έχει παίξει καθόλου, γνωρίζει πολύ καλά να κινείται στους ρυθμούς του «The Floss», που είναι ένα από τα δεκάδες είδη χορού του «Fortnite», ενώ ζητά να του αγοράσουν τις αντίστοιχες κάρτες με τις φιγούρες των παικτών από το περίπτερο και συζητά όλη την ώρα με τους φίλους του για το συγκεκριμένο παιχνίδι.
«Το παιχνίδι αυτό αν και ξεκίνησε από το καλοκαίρι του 2017 έχει μεγάλη απήχηση σε όλο τον κόσμο και κυρίως σε παιδιά του Δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου. Αν και δεν επιτρέπεται να παίζεται από μαθητές του Δημοτικού, τα παιδιά μπαίνουν από νωρίς σε αυτό το παιχνίδι, ακόμη και αν δεν το έχουν στην κονσόλα, στον υπολογιστή ή στο τάμπλετ τους. Αυτό γίνεται από τις κάρτες, τις τάπες, τα κουκλάκια και τα αυτοκινητάκια που μπορεί να βρει κανείς στο περίπτερο. Αλλά και επειδή το παιδί που θα μπει στο YouTube μπορεί να βλέπει άλλους να το παίζουν. Ετσι έχουμε παιδιά που στο σχολείο μιλούν με τους φίλους τους γι’ αυτό το παιχνίδι, ανταλλάσσουν κάρτες με τις φιγούρες και χορεύουν όπως οι ήρωες του παιχνιδιού», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο γιατρός Γιώργος Κορμάς, διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς
Διαδικτύου (saferinternet4kids).
Σύμφωνα με τον κ. Κορμά, στη γραμμή βοήθειας του κέντρου στο help-line (210 6007686) το 80% των κλήσεων είναι από γονείς οι οποίοι τηλεφωνούν για το «Fortnite». «Μιλάμε για ένα βίαιο παιχνίδι, για μια μανία πια, δεν υπάρχει παιδί που να μην παίζει, που να μη συμμετέχει στη κουβέντα γι’ αυτά τα θέματα. Οι γονείς είναι σε απόγνωση, είναι στα κάγκελα, έχουν τρελαθεί με αυτό που συμβαίνει. Εχουμε πολλές κλήσεις πλέον για παιδιά που έχουν αναπτύξει συμπτώματα εξάψεων και επιθετικής συμπεριφοράς, παρόλο που παίζουν μία με δύο ώρες την εβδομάδα. Τι σημαίνει αυτό; Εννοώ ότι ένα παιδί που έχει μανία με αυτό το παιχνίδι παραμελεί τις δραστηριότητές του, δεν φροντίζει τον εαυτό του, έχει εκνευρισμό και δεν μπορεί να ζήσει χωρίς το παιχνίδι. Ολα αυτά τα συμπτώματα τα εμφανίζουν παιδιά τα οποία παίζουν ελάχιστο χρόνο. Και αυτό γιατί είναι τόσο καθολικό το παιχνίδι αυτό και απασχολεί τόσο πολύ τη μαθητική κοινότητα που πλέον ακόμη και αν ένα παιδί δεν παίζει θα το βρει στο Διαδίκτυο, θα πηγαίνει και θα βλέπει στο YouTube τους παίκτες που παίζουν αυτό το παιχνίδι, θα μιλάει με τους φίλους του γι’ αυτό το παιχνίδι, θα χορεύει όπως οι ήρωες των παιχνιδιών. Είναι μια καθολικότητα που δεν έχει προηγούμενο. Ετσι εμφανίζουν τα παιδιά συμπτώματα εξάρτησης παίζοντας ελάχιστα γιατί το μυαλό τους, η διάθεσή τους, το ενδιαφέρον τους, η καθημερινότητά τους είναι στραμμένα μόνο στο παιχνίδι. Δεν μιλάμε για ένα απλό παιχνίδι, μιλάμε για τρόπο ζωής, για μια καθημερινότητα του παιδιού όπου πλέον ο γονιός είναι αδύναμος να διαμορφώσει το περιβάλλον όπου αναπτύσσεται το παιδί του», λέει ο κ. Κορμάς επισημαίνοντας τον κίνδυνο εθισμού.
Πριν από λίγο καιρό η γνωστή ηθοποιός Αννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους είπε ότι τα παιδιά της παίζουν φανατικά το «Fortnite» και παραδέχτηκε ότι μαζί με τον σύζυγό της προσπαθούν να τους βάλουν όρια, αλλά εκείνα αντιστέκονται σθεναρά. «Το πρόβλημα είναι η απόγνωση στην οποία φτάνει ένας γονιός, γιατί ακόμα κι αν περιορίσει στο παιδί του το Διαδίκτυο και του πει ότι θα παίζει μια ώρα ή δυο ώρες την εβδομάδα, δεν σημαίνει ότι εκείνο θα σταματήσει να παίζει με το “Fortnite”. Στα τηλεφωνήματα στη γραμμή βοήθειας έχουμε ακούσει για περιστατικά γονιών που τους χτύπησαν τα παιδιά τους, για παιδιά που έφυγαν από το σπίτι όταν τους περιόρισαν τον υπολογιστή, ενώ θυμάμαι πρόσφατα είχαμε μια περίπτωση μαθητή Γυμνασίου που έφυγε από το σπίτι του, πήγαινε και έτρωγε στα συσσίτια της Εκκλησίας και έπαιζε σε μια αποθήκη που του είχε δώσει ένας φίλος του. Μιλάμε για ακραίες περιπτώσεις. Είναι πολύ τραγικό να βλέπεις ένα παιδί να λιώνει στον υπολογιστή», τονίζει ο κ. Κορμάς.
Ο κ. Γεράσιμος Παυλάτος, πατέρας τριών παιδιών, έχει βρει τη χρυσή τομή, όπως είπε στο «ΘΕΜΑ», σχετικά με το παιχνίδι. Αφήνει τον μεγάλο του γιο να παίζει για συγκεκριμένο χρόνο, ενώ μέσω ειδικών εφαρμογών που έχει το παιχνίδι έχει αποκλείσει αγνώστους να παίζουν με το παιδί του και έχει απενεργοποιήσει βωμολοχίες που είναι πιθανόν να ακούσει ή να διαβάσει κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. «Εμείς στην ηλικία των παιδιών μας είχαμε τα φλιπεράκια και τα ηλεκτρονικά που πηγαίναμε. Σήμερα η διασκέδαση είναι το “Fortnite”. Ενα παιχνίδι που με τη σωστή χρήση το παιδί μπορεί να παίξει, αφού όμως πρώτα έχει ολοκληρώσει τις μαθητικές του υποχρεώσεις και τις εξωσχολικές αθλητικές δραστηριότητές του». Φυσικά υπάρχουν και πολλοί γονείς που το έχουν απαγορεύσει στα παιδιά τους γιατί μπορεί να έρθουν σε επαφή με αγνώστους, αλλά και διότι, αν και δεν χαρακτηρίζεται από εικόνες βίας, η κεντρική ιδέα του είναι ότι μονάχα ένας παίκτης θα επιζήσει σκοτώνοντας τους υπόλοιπους. Αλλωστε τα γραφικά του είναι καρτούν, ενώ όταν ένας αντίπαλος σκοτώνεται δεν υπάρχει αίμα, αλλά είτε εξατμίζεται, είτε πέφτει στο έδαφος αναίμακτα.
«Μόνο την τελευταία εβδομάδα είχαμε σχεδόν 50 κλήσεις από γονείς που μας μιλούσαν για το “Fortnite” και πόσο επηρεάζει τη ζωή των παιδιών τους, αφού δεν διαβάζουν, δεν ασχολούνται με αθλητικές δραστηριότητες και δείχνουν επιθετική συμπεριφορά», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Μανώλης Σφακιανάκης, πρώην επικεφαλής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. και πρόεδρος του Ινστιτούτου Cyber Security International Institute (CSIi). Σύμφωνα με τον κ. Σφακιανάκη, επειδή το παιχνίδι αυτό δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να δημιουργήσουν ομάδες και να συνομιλήσουν με άλλους παίκτες είτε μέσω μηνυμάτων είτε με μικρόφωνο στα λεγόμενα chatrooms είναι πολύ πιθανόν ένας παίκτης να κάνει φίλο κάποιον άγνωστο, ο οποίος πιθανόν να είναι παιδόφιλος ή κάποιο άλλο παραβατικό στοιχείο. «Για τον λόγο αυτό επισημαίνουμε στους γονείς να βρουν τη σχετική ρύθμιση και να την επιλέξουν ώστε τα παιδιά να έχουν πρόσβαση μονάχα με τους πραγματικούς φίλους που παίζουν και εκείνοι, γιατί είναι γνωστό ότι μέσα από chatrooms αλλά και τα διάφορα fora δρουν οι παιδόφιλοι και άλλα παραβατικά άτομα», εξηγεί ο κ. Σφακιανάκης.
Ωστόσο, στον αντίλογο για την επίδραση του συγκεκριμένου παιχνιδιού υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι εφόσον ο γονέας θέσει το «μέτρο» -όπου μέτρο, οι ώρες και οι ημέρες που θα παίζεται- το παιδί μπορεί να δεχτεί κάποιες θετικές επιδράσεις, όπως η βελτίωση κάποιων γνωστικών δεξιοτήτων που είναι η συγκέντρωση της προσοχής, η παρατηρητικότητα, η δεξιοτεχνία και η ικανότητα άμεσης επίλυσης προβλημάτων. Επίσης, μέσω των νικών του το παιδί μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση, ενώ αποτελεί και μέσο κοινωνικοποίησης μια και μιλά με τους φίλους του, συζητά για τις επιδόσεις και ανταλλάσσει πληροφορίες.
Κέρδη 3,5 δισ. δολαρίων για την εταιρεία
Το να κατεβάσει κανείς την εφαρμογή του παιχνιδιού δεν κοστίζει και το «Fortnite» υποστηρίζεται από όλες τις πλατφόρμες και τα smartphones, γεγονός που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μεγάλη του επιτυχία. Ο παίκτης μπορεί να παίξει από 20 λεπτά -όσο διαρκεί περίπου μια πίστα- μέχρι όσες ώρες αντέχει, γεγονός που έχει προβληματίσει ιδιαίτερα τους γονείς, αφού πολλά παιδιά ξεπερνούν κατά πολύ τις τέσσερις ώρες ημερησίως μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή. Σύμφωνα με στοιχεία, το «Fortnite» έχει αποφέρει στην εταιρεία έσοδα άνω των 3,5 δισ. δολαρίων ετησίως που προέρχονται από τις αγορές όχι όπλων αλλά αξεσουάρ ώστε ο παίκτης να δείχνει όσο πιο όμορφος ή cool γίνεται έναντι των αντιπάλων του. Για τον λόγο αυτό ειδικοί επισημαίνουν ότι οι γονείς θα πρέπει να προσέχουν γιατί αν έχουν συνδέσει την πιστωτική ή χρεωστική τους κάρτα με την κονσόλα ή το smartphone στο οποίο έχει κατέβει η εφαρμογή του παιχνιδιού, είναι σχεδόν σίγουρο πως το παιδί θα προβεί σε αγορές.