«Τοὺς τοῦ Ἄθω πατέρας καὶ ἀγγέλους ἐν σώματι,
Ὁμολογητὰς καὶ Ὁσίους, Ἱεράρχας καὶ Μάρτυρας,
τιμήσωμεν ἐν ὕμνοις καὶ ὠδαῖς, μιμούμενοι αὐτῶν τὰς ἀρετάς,
ἡ τοῦ Ὄρους πληθὺς πᾶσα τῶν Μοναστῶν, κραυγάζοντες ὁμοφώνως·
δόξα τῷ στεφανώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ ἁγιάσαντι,
δόξα τῷ ἐν κινδύνοις ἡμῶν προστάτας δείξαντι».
Ἡ Β΄ Κυριακή τοῦ Ματθαίου, µετά τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων, ἔχει καθιερωθεῖ ὡς ἑορτή τῶν Ὁσίων Πατέρων, πού ἔλαµψαν στόν Ἄθωνα.
Τό Ὄρος εἶναι τόπος ἀνάβασης, σωµατικῆς καί ψυχικῆς, εἶναι τόπος προσέγγισης τοῦ Θεοῦ, ὅπως µᾶς διδάσκει ἡ Ἱερά Ἱστορία καί ὅπως µᾶς ἐπιβεβαιώνει ἡ πραγµατικότητα. Τό ὄρος Σινᾶ ἐπιλέγει ὁ Θεός γιά νά δώσει τίς Δέκα Ἐντολές στόν Μωυσῆ καί ἐξελίσσεται σέ τόπο προσευχῆς καί ἀνάτασης γιά χιλιάδες Ἀσκητές, πού µόνασαν καί µονάζουν ἐκεῖ ὥς καί σήµερα, διδάσκοντας µέ τόν λόγο καί τή σιωπή Ὀρθοδόξους, ἑτερόδοξους, ἀκόµη καί ἑτερόθρησκους ἀδελφούς.
Τό ὕψος µειώνει τήν ὑλική βαρύτητα καί ἡ ἀνάβαση ἐπικουρεῖ καίρια τήν πνευµατικότητα. Τό Ἅγιον Ὄρος εἶναι κατεξοχήν τόπος, τῆς Ὀρθοδοξίας, καί «Περιβόλι τῆς Παναγίας», ὅπου γιά πάνω ἀπό χίλια χρόνια βιώνεται ὁ µοναχισµός καί ἡ θεία ἀνάβαση. Μπορεῖ ὁ σηµερινός «πολιτισµός» νά προβαίνει σέ ἐπιζήµιες ἀλλοιώσεις, ἀλλά τό Ἅγιον Ὄρος διατηρεῖ µέ θαυµαστό τρόπο τή µόνιµη κατάφαση καί εὐλογία τοῦ Οὐρανοῦ καί ἀντιπροσφέρει στόν κόσµο τίς δωρεές του.
Οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες ἔλαβαν τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί ἔφθασαν σέ ὕψη ἀρετῆς. Ὁ ἀριθµός τῶν ἐπωνύµων Ἁγιορειτῶν Ἁγίων φτάνει σέ πολλές ἑκατοντάδες, ἐνῶ εἶναι χιλιάδες οἱ ἀφανεῖς ἅγιοι τῆς εὐλογηµένης αὐτῆς χερσονήσου, ἀπό τήν Οὐρανούπολη ὥς τά Καυσοκαλύβια.
Ἡ κοινή ἑορτή τῶν Ἁγιορειτῶν Ἁγίων καθιερώθηκε µέ τή συµβολή τοῦ ἁγίου Νικοδήµου τοῦ Ἁγιορείτου, τόν ΙΘ΄ αἰῶνα. Ὁ ἴδιος συνέθεσε καί τήν Ἀκολουθία τους. Εἶναι δύσκολο νά τολµήσουµε τή σχετική ἀπαρρίθµηση. Στεκόµαστε, ὡστόσο, σέ ὁρισµένες µορφές. Εἶναι ὁ ἀρχηγέτης Ἀθανάσιος, ἱδρυτής τῆς Μεγίστης Λαύρας τόν Θ΄αἰ., ὁ σύγχρονός του Ὅσιος Πέτρος. Εἶναι ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαµᾶς, ὁ Ἅγιος Μακάριος ὁ Μακρῆς τῆς Μονῆς Βατοπεδίου, ὁ Νήφων ὁ Διονυσιάτης, πού ἀνεδείχθη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1508), ὁ Ὅσιος Ἱερόθεος ὁ Ἰβηρίτης (1745), ὁ Ἱερο-ἐθνοµάρτυς Κοσµᾶς Αἰτωλός (1779), Διδάχος τοῦ Γένους, ὁ Ἅγιος, Διονύσιος ἐν Ὀλύµπῳ, ὁ Δαµιανός ἐν Κισσάβῳ, ὁ Ἅγιος Μακάριος Νοταράς (1805), ὁ Νικόδηµος ὁ Ἁγιορείτης (1809), ὁ Νήφων ὁ Χίος (1809), ὁ Ἀθανάσιος ὁ Πάριος (1813) καί ἄλλοι. Παράλειψη θά ἦταν ἄν δέν ἀναφερόµαστε ἰδιαίτερα στόν Οἰκουµενικό Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄. Ἀπό τό Ἅγιο Ὄρος ἀντλοῦσε δύναµη καί ἐκεῖ κατέφυγε στίς δυό ἐξορίες του, µέ κέντρο τή Μονή τῶν Ἰβήρων, διδάσκοντας καί στηρίζοντας τούς Μοναχούς. Ἡ ἐκεῖ πνευµατική ἀνάταση διευκόλυνε καί τήν ἐθνική του ἔξαρση, ὥστε νά καταστεῖ ἱερό σφάγιο καί ἐθνοϊεροµάρτυρας τή 10η Ἀπριλίου τοῦ 1821.
Πολύτιµοι πνευµατικοί θησαυροί τοῦ καιροῦ µας εἶναι καί οἱ σύχρονοι µας Ἁγιορεῖτες Ὅσιος Παΐσιος καί Ὅσιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης. Ἡ ζωή τους καί οἱ διδαχές τους, ἔχουν γίνει πλέον καθηµερινό ἀνάγνωσµα τῶν πιστῶν.
Ἀδελφοί µου ἀγαπητοί,
Τό Ἅγιον Ὄρος εἶναι καί σήµερα σηµεῖο ἀναφορᾶς καί δείκτης πορείας Ἑλλήνων καί Ξένων. Πολλοί ἀδελφοί µας, ἀπό τά πέρατα τοῦ κόσµου, καταφεύγουν στόν Ἄθωνα, γιά τήν ἐσωτερική τους κάθαρση, γιά τήν διευκόλυνση τῆς ἀλλαγῆς, γιά µιά καινούρια πορεία στή ζωή. Συναντοῦµε ἐκεῖ Εὐρωπαίους, Ἀσιάτες, Ἀµερικανούς, Ἀφρικανούς καί ἄλλους, πού ἄφησαν ἀνέσεις, καριέρες καί προοπτικές. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι πού ἄφησαν τά τερπνά τοῦ κόσµου, καί συνοµολόγησαν µέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο ὅτι πάντα «ἡγοῦµαι σκύβαλα εἶναι, ἵνα Χριστὸν κερδήσω» (Φιλιππ. 3,8). Στό Σινᾶ ἀνέβηκε ὁ Θεόπτης Μωυσῆς, στό Καρµήλιον ἔδρασε ὁ Προφήτης Ἠλίας, τό ὄρος Θαβώρ ἐπέλεξε ὁ Κύριος γιά τή Θεία Μεταµόρφωσή του, ἀπό τό ὄρος τῶν Ἐλαιῶν ἀνελήφθη στούς Οὐρανούς. Οἱ ἐπιλογές αὐτές δέν εἶναι καθόλου τυχαῖες. Καί ἐµεῖς χρειαζόµαστε ἐσωτερική ἀνάβαση πρός τόν Θεό· δέν εἶναι πολυτέλεια, εἶναι ἀδήριτη ἀνάγκη. Οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες δέονται στό Ἅγιο Ὄρος γιά τή δική τους τελείωση καί γιά τή δική µας µετάνοια. Ἄς προσευχηθοῦµε νά τούς στηρίζει ὁ Θεός στόν ἀγῶνα τους, µέ τήν πρεσβεία τῆς Κυρίας Θεοτόκου, τῆς «Δέσποινας» τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Μέ τίς πατρικές µου εὐχές
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Νικαίας Ἀ λ έ ξ ι ο ς